Een hele berg was ligt achter me te wachten om weer gestreken te worden. Ondertussen ben ik op de achtergrond naar het album van Ben Howard aan het luisteren. Het doet me denken aan mijn korte vakantie vorig jaar aan mijn lieve 'Spaanse vriendin' samen met Chrisje mijn lieve Lief. We reden door de bergen, de Pyreneeën wel te verstaan, we luisterden en huilden wat af. De muziek en de herinneringen roepen een enorm verlangen bij me op. Heimwee naar het gevoel van toen, alweer bijna een jaar geleden.
De angst van toen over hoe snel de kanker zich zou invreten is gebleven. Vaak op de achtergrond, soms griezelig veel op de voorgrond. Ik ben blij en gelukkig na een kleine twee weken Cyprus weer aan de keukentafel te zitten. Ik durf mezelf fit te noemen in vergelijking met een paar weken terug. Ik ben uit het dal geklommen en heb me herpakt. Ik wil niet zeggen gestreden omdat ik de relatie met mijn kanker nog steeds geen strijd vind. Er is geen winnaar of verliezer. Als je doodgaat heb je pech en dat is verdomd vervelend. Zet dus ook nooit in mijn rouwadvertentie 'ze heeft de strijd verloren', want zo werkt het niet.
De weken op Cyprus waren voor rust en bezinning kan ik achteraf zeggen. Het land zelf kan ik betitelen als een kleine staat met een failliete inboedel, maar dat terzijde. Op de valreep had ik bij de boekwinkel op Schiphol nog een boek meegenomen 'de moed van imperfectie'. Het leek me een goede titel passend bij mijn karakter, dus het wekte mijn interesse en op die manier werd het ongepland ons werkboek tijdens ons, over het algemeen luie, verblijf. We hebben gepraat en ik heb veel gehuild, gerouwd om wat nooit is geweest en getreurd om wat ik nog moet en soms ook wil loslaten.
De tunnel waarin ik me bevond is achter me gebleven. Ik ben op sommige momenten nog volledig leeg en heb last van chemokoortsaanvallen (mooi woord voor galgje). Het lijken opvliegers, maar ze zijn een stuk heftiger. De transpiratie verlaat met bakken mijn lichaam en vervolgens krijg ik het ongekend koud en dat kan soms bijna een uur duren. Mijn lichaam verliest al zijn kracht en ik kan me het beste maar overgeven aan het zakkerige gevoel. Op dergelijke momenten heb ik het gevoel dat een monster machtsovername probeert af te dwingen. Ik ben dan overgeleverd aan de draak en me walgelijk bewust van de aanwezigheid van de kanker in mij.
Door te hangen in de zon en te praten over schaamte en over angst om zaken imperfect te doen werd ik meer wetend over mezelf. Ik heb aan Arrie en hij aan mij bekentenissen afgelegd over de angst om zaken los te laten, over de schaamte zaken fout te doen. Het was verhelderend. We zijn nog dichter tot elkaar gekomen, niet denkende dat dat nog mogelijk was. Wat hebben we het goed samen en wat zal ik mijn maatje missen, ooit.
We reden eindeloze tochten door de bossen van Cyprus en aten bij de lokale Cyprioot die ons al na een tweede bezoek binnenhaalde als vrienden. Ik had mijn rollator mee, een volledig overbodig hulpmiddel in een land met slechte straten en stoepen, maar wel handig om korting te krijgen bij een museum. De man aan het kaartjesloket keek naar het apparaat en begreep niets van de misvormde rolstoel die ik zelf moest duwen. Maar het was genoeg voor een gratis entree, dus hadden we dat ding toch niet voor niets meegenomen.
Tijdens ons hangen en nietsdoen dacht ik terug aan mijn laatste bezoek aan mijn oncoloog. Ik had mijn iPad bij me. Die heb ik altijd bij me omdat ik mijn bezoeken voorbereid en niets wil vergeten te vragen. Ze vroeg me hoe het met me ging en ik had net mijn diepetunneldagen achter de rug. Ik vroeg of ik haar mijn blog mocht voorlezen. Daar maakte ze tijd voor. Ze was zodanig onder de indruk van de wijze waarop ik mijn gevoel beschreven had, dat ze me vroeg het verslag op te sturen opdat ze het kon gebruiken voor collegae en anderen. Schijnbaar is er een behoefte om het ware gevoel van de patiënt op schrift te hebben. Ik ervoer het als een groot compliment en had opeens een heel ander gesprek dan normaal.
Het gesprek was niet tussen patiënt Dammler (ze kennen geen umlaut in het ziekenhuis en daarom heet ik geen Dämmler) en Dr.Quarles van Ufford, maar tussen Astrid en Patricia. We spraken over het leven en wat we dachten dat er na de dood te vinden zou zijn. We hadden het over oude zielen en over meer. Belangrijk was het deel waarin ze me kon vertellen wat er nu waarschijnlijk met me gaat gebeuren. Nu ik geen behandeling meer krijg zal ik niet meteen een steile afdaling nemen, maar meer met een geleidende schaal achteruit gaan. Ze adviseerde me met klem een keuze te gaan maken tussen ontmoetingen met vrienden en kennissen, niet iedereen meer toe te laten en vooral tijd voor mezelf te nemen, omdat ik daar een schreeuwende behoefte aan heb.
Ik wil niemand voor tegen de borst stuiten, zei ik. Wie leuk is, zei Patricia, heeft veel mensen om zich heen. Ik vroeg haar of dat bij haar ook het geval was, en ze knikte met een zekere bescheidenheid. Wie leuk is?, dacht ik. Zal ik ooit zo perfect zijn als dat ik mezelf zou wensen? Ik geloof het niet, maar misschien moet ik dat ook niet willen.
Langzaam zal ik zaken gaan be-einderen. Het is een nieuw woord dat de lading dekt van wat ik aan het doen ben. Met mijn volle verstand afscheid nemen van bepaalde zaken. Weten dat ik sommige dingen nooit meer zal doen. Bewust afscheid nemen is be-einderen. Zo wil ik het noemen en daar heb ik vrede mee. Ik zal nooit meer terugkeren naar Cyprus, nooit meer lange bergwandelingen maken, nooit meer hardlopen etc. Sommige zaken heb ik tijden geleden be-einderd en andere ga ik nu doen. Ik trek een kleinere cirkel om me heen en zal me vaker terugtrekken in mijn hokje. Ik heb het nodig, juist om er nog zoveel mogelijk wel te zijn.
Voetnoot: vanaf deze week is mijn werktelefoon ingeleverd en ben ik bereikbaar op mijn oude telefoonnummer dat bij het tabblad contact staat.
Ik wil nog melden dat ik zeer blij ben met de meer dan dertig reacties onder mijn vorige blog. Blijf reageren, het houdt me op de been!
Reacties
Beste Astrid,
We kennen elkaar niet maar via de site van Loop voor hoop die ook wij als team gaan wandelen kom ik hier op jouw blog terecht. Wat heb ik een bewondering voor jou, dat moest ik gewoon even schrijven. Ik snap dat jouw arts jouw blogs zou willen gebruiken om anderen ook een beeld te geven van wat er in een mens, getroffen door deze vreselijke ziekte, omgaat (jij hebt een hele goede arts maar er zijn genoeg artsen die koud en hard zijn). Ik hoop voor jou dat het nog een heel tijd gaat duren voordat je deze wereld moet verlaten en wens ook jullie team heel veel succes de 24e. Ook voor jou wandelen we de 24e. Blijf vooral schrijven!!
Lieve Astrid,
"Woorden schieten te kort", wordt vaak gezegd. Jouw woorden schieten nooit te kort, je weet er zo verschrikkelijk veel mooi te gebruiken en je bedenkt er telkens nieuwe woorden bij! Ik zal je woordenstroom blijven volgen net als vele anderen.
Dank daarvoor.
Hoi Astrid, Jouw manier van schrijven is zo mooi. Het geeft me zo'n helder beeld van jouw gevoel. Het is jammer dat ik niet goed kan verwoorden wat ik voel als ik jouw blogs lees. Bewondering en medeleven. Maar ook blijdschap dat ik van jou kan leren en dat ik je via Facebook weer ontmoet heb na al die jaren. Ik denk dat ik jou rond 1981 voor het laatst gezien heb op de ROS. Jij weet niet meer precies wie ik ben. Misschien hebben we dan ook maar 1 of 2 jaar bij elkaar in de klas gezeten. Jij zat rechts vooraan in de klas dat weet ik nog. Ook kan ik me herinneren dat jij een enorme lachebek was. Ja..toen had je al die positieve uitstraling. Konden we maar weer even teruggaan in de tijd en die onbezorgde schooljaren opnieuw beleven. Lieve Astrid, heel sterkte en een warme 'hug' van een oud klasgenootje.
Lieve Astrid, Je bent eem naamgenoot van mijn zus. Via haar hoor ik over je en ben ik je blog gaan lezen. Zoveel respect voor de manier waarop jij in jou leven staat! Ik lees met heel veel gemengde gevoelens je blog. Allemaal pareltjes, elk blog weer. En zo maak jij een prachtige ketting voor iedereen die het leest. We kunnen allemaal zoveel van je leren. Ik laat me leiden door mijn engeltjes en ik heb ze gevraagd om ook bij jou te zijn. Hartegroet, Esther
Astrid, ik blijf je blogs lezen. Omdat ik graag wil weten hoe het met je gaat, maar ook omdat er zoveel schoonheid in je verhalen zit. Het lijkt me heel prettig voor jou om je op zo'n vrijmoedige, maar ook heel esthetische (literaire) manier te kunnen uiten. Maar hoe mooi ik je blogs ook vind, het stemt me droevig dat je dit alles mee moet maken. Dat had niet gemoeten.
En houd in gedachten dat mijn aanbieding nog steeds geldt.
Hi Astrid, ik ken je niet persoonlijk maar via Jacqueline en Edgar heb ik jouw verhaal gehoord en inmiddels gelezen. Ik heb ontzettend veel respect voor jouw manier van schrijven.. Ook mijn man is heel ernstig ziek, ook ik schrijf een blog over ons leven nu...dr. Patricia Quarles was ook onze dokter (geweldig mens) tot wij naar het Antonie van Leeuwenhoek door werden verwezen. Ik kan je alleen maar zeggen, als buitenstaanders denken ook wij aan je... Ook al kennen wij je niet persoonlijk.
Veel sterkte....
Lieve groet, Danielle en Hans
lieve astrid, ben blij dat ik via facebook weer in contact ben gekomen met je. Hoewel ik vaak niet de juiste woorden vind om dit te vertellen heb ik grote bewondering voor jouw manier van leven, van schrijven en van moed houden. Liefs Leonora
zuid-west frankrijk en een wiebelige wifi op de ipad. Natuurlijk even kijken of er geblogd is door jou. Dikke knuffels van piep & ko ( met de piep & ko auto op vakantie, we lijken hier het animatieteam wel )
veel sterkte en blijf schrijven.
xxxxxx
Gewoon, xxxxxxx zodat je weet dat ik jou ook altijd lees en blijf lezen!
Ik wens je veel zon in jouw cirkel en denk aan een spreuk die ik ooit hoorde bij een cursus jongleren "Loslaten is mijn enige houvast".
Liefs,
Mo
Lieverd, jouw cirkel wordt kleiner en tegelijkertijd groter en groter...
Je schrijft deze blogs op een manier waardoor je heel veel mensen raakt en ook aan het denken zet. Eén van je blogs gaat nu in het ziekenhuis andere kankerpatienten helpen om dichter bij hun gevoelens te komen. En binnenkort komt er een documentaire over jullie doma en dopa ervaringen waarmee je heel veel mensen gaat inspireren. Een dan zijn dit slechts een paar voorbeelden die ik zo even snel benoem, er zijn er velen meer.
De moed van imperfectie, ik ga het ook lezen. Je wil niet perfect zijn, geloof me, that sucks en daar raak je mensen niet mee. Je raakt de ander juist door je kwetsbaarheden te laten zien en je inspireert de ander door je moed te tonen om juist imperfect te zijn. Want dat vereist moed, en dat heb jij in overvloed.
Big, big hug from me!
Lieve kanjer...ik lees voortdurend jouw blogs....wat ben je toch een superwoman...big kiss..xxxxx
Astrid, ik lees je blog maar zet er (tot nu toe) nooit een woordje bij. Omdat ik niet weet wat te zeggen. Maar nu ga ik het toch proberen: Ik ken jou als een stoere meid, ik maak een diepe buiging voor je en voor de stoere manier waarop je dit leven leeft. Lieve groet, Heleen.
Lieve Astrid, je schrijft "Blijf reageren, het houdt me op de been!" Blijf jij dan schrijven, dan blijven wij bij jou?
Complimenten voor alle mooie stukken die je schrijft. Liefs van Irene
Lieve Astrid wat fijn dat je weer thuis bent en dat je zo genoten heb van je vakantie en een mooi en ontroerend verhaal ben trots op je xxxx
Uiteindelijk kom ik altijd bij mezelf uit: beschaam ik het vertrouwen van de ander of ben ik betrouwbaar?
Onderdruk ik anderen of is mijn levensstijl er een van hoogachten? Laat ik ruzies voortduren of probeer ik deze
op te lossen? Het maakt uit hoe mijn levensinstelling is. Het maakt uit wat mij is voorgeleefd en hoe ik het op mijn
beurt voordoe. Het maakt uit dat ik hier niet onverschillig over ben. Het maakt uit dat ik de onbevangen liefde in
mijzelf hervind en levend houd. Het maakt uit dat ik de mens wil liefhebben om zijn mogelijkheden. Het maakt uit
te weten dat wij allen zijn voortgekomen uit dezelfde bron. Dan creëren we vrijheid in verbondenheid.
Hoi Astrid,
ik weet niet of je nog weet wie ik ben? Ik was samen met Prisca Schenk bij een schakelklascursus. Ik heb je daarna nog een keer in de Boogaard gezien. Ik hoop dat je het nu weet. Ik wist het toen al, maar wat ben jij een bijzondere vrouw zeg. Hoe je alles ziet, doet en schrijft echt heel bijzonder. Respect hoor. Ik wil dat je weet dat ik aan je denk! Hele dikke knuffel
De moed van imperfectie is de opvolger van De kracht van kwetsbaarheid van Brené Brown. Beide boeken inspireren tot los laten van wie je denkt te moeten zijn. ( ze zit ook op TED, als je te moe bent om te lezen) De titels vertegenwoordigen wat ik van jou ken. Jouw kracht en Kwetsbaarheid zijn voor iedereen die je ontmoet voelbaar en zichtbaar. Je roept enthousiast en bevlogen op om te gaan hardlopen, terwijl je rollator geparkeerd staat bij de bar. De moed die je telkens verzamelt om alle verlies onder ogen te zien. Zo'n stomme telefoon.......ik begrijp dat soort ingrepen met de beste wil van de wereld niet. Maar ik vind je toch wel. En je blijft in die van mij staan. Ik denk dat de zachte cirkel van mensen die je het meest nabij zijn je zal stutten als een menselijke zitzak. Straks wordt er voor je gelopen lieve Astrid. Ik ga iets doen dat ik een paar maanden geleden niet kon verzinnen. Komt door jou. En reageren op zo'n forum als dit doe ik alleen maar omdat jij erom vraagt. Door stil te staan beweeg je anderen. Daar ben ik stil van. Liefs en zachte knuffels, van ons
Nooit meer iets van elkaar gehoord en toen hoorde ik dat je ziek bent en sindsdien lees ik ook deze blog. Bewondering voor hoe je dit ondergaat. Respect. Maar zoals ik je gekend heb had ik ook niets anders verwacht. XX
Lieverd, t gaat hard&heftig..wel een mooie Cyprus-beleving! De keuzes met ontmoetingen is een wijselijke aanbeveling denk..Je blog wordt door nog veel meer mensen gelezen dan terug is te zien in de reacties: dat weet ik zeker, onveranderd is men Vet onder de indruk van je moed, optimisme en humor! Xxx
Die inner circle: Heel begrijpelijk. Kom wel nog ff de beloofde knuffel halen ;-)
Be-einderen: mooi gevonden! Klinkt milder, mooier. Wel net zo kut.
... en of je dan perfect genoeg over jezelf denkt??? Ik denk: jij nooit. Bloody shame. Foei!
xxx
Wat zal het bijzonder zijn geweest op Cyprus, nooit meer klinkt heel definitief. Be-einderen klinkt anders. Ik hoop dat je je blogs nog lang niet be-einderd. Lees ze vol bewondering en wil ze nog lang niet missen maar jou zeker niet. Ook al kennen we elkaar niet goed, je bent altijd in mijn gedachten. Heb veel gedacht aan jullie samen in Cyprus en uitgekeken naar je blog over deze bijzondere reis. Je bent een kanjer en een voorbeeld voor velen zoals je hiermee omgaat. XXX
je hebt er een mooie foto bij gekozen.
Sterkte assie, fijn dat get goed was in Cyprus. Veel liefs en ik denk aan jullie. Xx Christiane
Jou verwoordingen zijn iets wat ik zo bijzonder blijf vinden.
Er spreekt kracht uit. Kracht die ik gebruik voor mezelf. Je bent een kanjer en ik blijf lezen. Fijn dat cyprus mooi was. Dat pakken ze niet meer af. Xxx daan
IK hou (van) je (vast) als ik bij je ben en ik hou (van) je (vast) als ik niet bij je ben.
Heel graag en heel veel......
Jouw cirkel blijft groot door dit schrijven! XXX en sterkte met de strijk haha!
Lieve as,
bij deze mijn begrip voor je kleinere cirkel. Maar dat had ik al.
Ik vind t een voorrecht je zo te mogen volgen en deel uit te maken op afstand.
Ik vind je geweldig! zie en knuffel je bij
de samenloop!
liefs, Lisa
Lieve lieve lieve ........ lieve Assie, wat was dat weer een belevenis op Cyprus. Jij en Arnie hebben, zo te lezen, deze reis in al je mogelijkheid weer volop beleefd. Dit kunnen ze jullie wederom niet afpakken. In een aantal commentaren hierboven hebben je vrienden het al beschreven, maar ook ik bewonder jullie beiden zozeer en heb grote respect voor jullie. Ik kan ook op recht zeggen, dat ik van jullie hou. Laat ik het zo zeggen: ik zal jullie nooit be-einderen. Ik een traan, jij een grote kus. Hopenlijk tot gauw lieverd en blijf vooral schrijven. X
Ik wens nog veel blogs van jou want wie schrijft blijft.......!
Ik lees ook je blog
ik hou van jou!!!!!!!!!!!!!
Be-einderen..jouw persoonlijk werkwoord, wat weet je het pad van loslaten indringend te beschrijven en je naasten te doen mee beleven. Je bent een toonbeeld van moed en kracht Astrid, en daarbij velen met jouw waarvoor we eind mei zullen lopen. Ik deel je visie, van kanker kun je niet verliezen, noem het berusten..aanvaarden. En ja, ook je artsen zullen dit indringend mens en dossier zich blijven herineren, buiten het medische ben jij voor artsen en velen een unieke leermeester. Fijn dat de vakantie jullie nog hechter maakt..loslaten is groeien, juist naar elkaar. Lieverd blij dat je je beter voelt dan een tijdje terug, bewaak dat in jouw eigen cirkel van warmte en liefde. Heel veel kracht van mijxxxx
Be-einderen of beieinderen...maakt niks uit t blijft afsluiting....afsluiting van wat je achter je moet laten...deur open naar de dingen die jij alleen ng wil doen...echte vrienden ook al vallen ze buiten de buitenste cirkel snappen dat je geen tijd voor hun hebt...of wil hebben gebruik je energie voor jezelf ....een ding blijft staan wat een kanjer ben jij en wat heb jij mij de ogen geopend....ga met plezier alle mensen af in een poging geld en sympathie te krijgen voor iets wat jou aangaat.
Ik loop voor jou ...en voor de gedachte van dat zonnetje wat altijd in mijn hart zal schijnen XXXX Dank je voor het inzicht Assie
Ik snap dat het ziekenhuis geïnteresseerd is in je verhaal...
Hoe bijzonder is het dat iemand zo mooi, positief maar ook zo direct alle dingen in haar leventje verwoord, ....hoe het gaat, hoe hij zich voelt, hoe het is om steeds kleinere cirkels te moeten maken en activiteiten en mensen te be einderen..... Jeetje As!
Jij maakt je cirkeltjes kleiner maar ik weet zeker dat ook alle mensen in jou aller aller allergrootste circel regelmatig aan je denken, en ze lezen je verhalen, voelen liefde voor je, voelen verdriet, ze zullen regelmatig met een glimlach dingen lezen omdat het een typische Astrid actie of eigenschap is.... En ze hebben zekers weten allemaal veel respect!
Ik in iedergeval wel
lieve lieve ... Je cirkel verkleinen is moeilijk maar T is ook goed... En via je verhalen blijft je cirkel toch ook wel heel groot!
dikke knuffel. Arnica
Ik heb je 2 weken niet gezien maar toch ben je geen dag uit mijn gedachte geweest. Al was het maar om zoveel mogelijk Conviva-kaarsenzakken te verkopen en wat is dat goed gelukt al zeg ik het zelf.
Be-einderen creatief verzonnen maar het komt wel weer keihard binnen. Het is toch vreselijk om bij de dingen die je doet te moeten afvragen of het misschien de laatste keer is geweest. Brrrr ik word er naar van.
Kus voor jou 💋
Jeetje Astrid, wat heb je dat weer prachtig verwoord. Ben telkens weer onder de indruk en kijk uit naar je volgende schrijfsel. x
Be-einderen...dat is nou echt zo'n woord wat alleen jij kan bedenken en ook nog zo goed past, helaas... Fijn dat Cyprus goed en mooi was en die strijk...dat kan ik ook hè, dan kan jij iets anders doen. ik bewonder je, doei lieverd, dikke X
Nou Astrid, je hebt me zeker bezig gehouden terwijl je op Cyprus zat. Bij 2 van mijn vrienden heb ik je zakken langs zien komen! Het ergste is dat ik nu ook op vakantie ben dus jouw/mijn vriendin Inge hebben we hard aan het werk gezet om de teksten erop te schrijven in opdracht! Ach ze heeft toch vakantie :). Fijn weer wat gelezen te hebben op je blog.